S&P voor de klas: financiële educatie voor iedereen!

April 2023
Onze missie ‘Financieel advies voor iedereen‘ is goed terug te zien binnen ons netwerk! Bijdragen aan de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens gaat veel verder dan onze klantbelofte. Het ontwikkelen van een gezonde relatie met geld begint namelijk al als kind. Uit onderzoek blijkt dat in 2022, 60% van de Nederlanders financieel ongezond of kwetsbaar was. Om de jeugd voor te bereiden op een toekomst waarin ze weloverwogen financiële keuzes kunnen maken is het aanleren van financiële vaardigheden hard nodig. In dit artikel lees je waarom wij dit zo belangrijk vinden en hoe onze partners zich inzetten om financieel advies bereikbaar te maken voor zelfs de jongste doelgroepen.

Waarom Financiële Educatie?

Door bij te dragen in de vorm financiële educatie..
… bevorderen we het financieel bewustzijn
… dragen we bij aan het voorkomen van financiële problemen
… verkleinen we de financiële ongelijkheid in de maatschappij

Zo draagt financiële educatie bij aan de Sustainable Development Goals (SDG) zoals geformuleerd door de VN. Bij S&P vinden we het leveren van een bijdrage aan financiële educatie een belangrijk onderdeel van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en zullen hier dan ook de nadruk op leggen tijdens de Week van de Duurzaamheid (4 t/m 8 september 2023). We vinden het mooi om te zien hoe velen binnen ons netwerk onze mening hierin delen en al een actieve maatschappelijke bijdrage leveren. Deze verhalen delen we daarom graag. Heb jij ook een mooi verhaal om te delen of ga je graag het gesprek aan over hoe we samen duurzaamheid op de agenda kunnen zetten? Let’s talk!

Lees de ervaringen van onze partners hieronder en kijk onder aan de pagina hoe ook jij aan de slag kunt met het geven van gastlessen via deze organisaties!

Stichting Leven en Financiën
Bonnie Meessen van APS geeft MBO leerlingen tussen de 15 en 20 jaar financiële educatie via Stichting Leven en Financiën

Bank voor de Klas
Aafie Mulder en Gerrie van der Meulen van de RegioBank vestging in Burgum van Van Campen & Dijkstra doen de Cash Quiz

Wijzer in Geldzaken
Marlies Hensen van Herenvest
leert tijdens de lessen van Wijzer in geldzaken om hun “bling te bedwingen”

Stichting Leven en Financiën – LEF

Bonnie Meessen is Teamleider Advies pensioen  en inkomen APS. Tijdens haar jeugd heeft ze al vroeg kunnen zien wat het hebben van geld, maar ook zeker wat het níet hebben ervan voor impact kan hebben. Vaak is het niet alleen de persoon in kwestie die lijdt onder financiële zorgen, het kan ook grote gevolgen hebben voor het gezin en directe naaste omgeving. Dit inzicht was dan ook de reden dat Bonnie het mooie vak van financieel advies is ingerold. ‘Ik dacht dat als ik weet hoe geld werkt en je ermee om moet gaan je bewustere keuzes maakt en dus minder in de problemen komt. Je hebt uiteraard niet alles in de hand, maar het begrijpen ervan kan veel ellende voorkomen.’ Vertelt Bonnie.

Ik dacht dat als ik weet hoe geld werkt en je ermee om moet gaan je bewustere keuzes maakt en dus minder in de problemen komt.

Het maken van bewuste keuzes rondom geld heeft kan grote gevolgen hebben voor iemands toekomst. Om tieners en jongvolwassenen te helpen met een gezonde financiële start geeft Bonnie sinds begin 2021 financiële gastlessen via Stichting Leven en Financiën (LEF). Een aantal keer per jaar bezoekt zijn MBO-scholen in de regio Limburg. Hier geeft ze gastlessen voor leerlingen tussen de 15 en 20 jaar van alle niveaus en leergangen.

Bonnie begon aanvankelijk met het geven van deze gastlessen vanuit een behoefte om een maatschappelijke bijdrage te leveren en om te leren van jongeren hoe zij tegen geld aankijken. ‘En mezelf geregeld uit mijn comfort-zone halen is ook niet verkeerd.’ voegt ze toe. Nu ze deze lessen vaker heeft gegeven moet ze toegeven dat ze het veel meer als noodzakelijk is gaan beschouwen. ‘Het is confronterend wat je soms meemaakt.’

Bonnie vertelt over de grote verschillen in kennis tussen de leerlingen. ‘De een is heel goed op de hoogte, en de ander heeft geen idee.’ Veel leerlingen geven aan niet te sparen omdat ze geen idee hebben hoe ze dit aan moeten pakken. Een veelgenoemd spaardoel is bijvoorbeeld de aanschaf van een auto. Wensen om bijvoorbeeld over 2 jaar een VW golf te kopen voor 5000 euro, maar als je vraagt wat ze nu maandelijks aan de kant moeten leggen om die Golf bij elkaar te sparen hebben ze geen idee wat je bedoeld. Als je het vervolgens met ze berekent, schrikken ze een beetje van het bedrag dat ze maandelijks apart zouden moeten leggen. Tijdens het doorlopen van het programma ontstaan de vragen en als je niet oordeelt over hun situatie of manier van omgaan met, merk je dat ze zich veilig voelen en dat ze onderling het gesprek aan gaan.

Soms ligt het namelijk een stuk dieper; zo blijkt dat het niet sparen onder de jeugd niet altijd het gevolg is van de instant gratification cultuur die we veel zien onder Gen Z. Soms kan iemand niet sparen omdat ze veel zelf moeten betalen. ‘Het gaat soms zo ver dat je in de gaten hebt dat er ‘s morgens ook geen brood is om te eten voordat ze naar school gaan. Laat staan tussen de middag. Dit spreekt iemand niet uit, maar lichaamstaal en insinuaties van anderen doen veel. Best confronterend dat dit in Nederland voorkomt!’ vertelt Bonnie.

Ook bracht het geven van deze lessen voor Bonnie een wantrouwen richting de overheid onder deze jongeren aan het licht. Zo wordt studiefinanciering niet aangevraagd omdat ze bang zijn dit allemaal terug te moeten betalen. ‘Misschien hoef ik het vandaag niet terug te betalen, maar wie weet wat ze nog bedenken met terugwerkende kracht’ gaf een van de leerlingen aan. Zorgtoeslag vragen ze niet aan omdat hun ouders hun zorgpremie betalen en ze daarom denken hier geen recht op te hebben. Gebrek aan kennis rondom dit soort zaken maakt dat veel jongeren met een, vaak onnodige, financiële achterstand aan hun volwassen leven beginnen. Deze gastlessen zijn dus van grote toegevoegde waarde. ‘Als er ook maar 1 iemand per klas iets opsteekt, vind ik het een geslaagde sessie!’ zegt Bonnie.

Bank voor de Klas

Aafie Mulder en Gerrie van der Meulen zijn beide werkzaam bij Van Campen & Dijkstra te Burgum, een van onze vele RegioBank partners binnen het netwerk. Waar Aafie begin dit jaar de overstap gemaakt heeft naar de financiële sector, is Gerrie al ruim 25 jaar werkzaam in de verzekeringsbranche.

Aafie en Gerrie vinden het belangrijk dat kinderen in deze tijd leren hoe zij bewust en verstandig met geld kunnen omgaan en weten hoe ze dit toe moeten passen in de digitale wereld en dragen dit dan ook uit tijdens de gastlessen die ze samen geven. Via de RegioBank zijn ze in aanraking gekomen met financiële educatie voor jongeren. Via deze presentaties maken Aafie en Gerrie leerlingen bewust hoe zij met geld om kunnen gaan.

Het beeld dat veel kinderen van de bank hebben is dat er ook best spannende dingen gebeuren

Tijdens de week van het geld zijn Gerrie en Aafie het land ingetrokken en hebben op drie verschillende basisscholen gastlessen gegeven aan leerlingen van groep 6, 7 en 8. Tijdens de Cash Quiz, bestaande uit 10 met video geïllustreerde vragen, kwamen alle facetten van bankieren aan bod. Hoe en waar bewaar je je pincode? Hoe werkt internetbankieren? Mag je dingen via internet bestellen en dan later pas betalen? En wat kunnen hiervan de nare gevolgen zijn? Ook leerde ze over veiligheid. Zo maken ze kennis met valse mailtjes van de bank die vaak in omloop zijn en leren ze de hele belangrijke regel om nooit je pinpas en rekening aan iemand anders te geven.

De vraag die Aafie en Gerrie het meeste gesteld kregen was of ze wel eens zijn overvallen. ‘Het beeld dat veel kinderen van de bank hebben is dat er ook best spannende dingen gebeuren.’ vertelt Gerrie. De kinderen willen delen maar al te graag hun eigen ervaringen rondom geld met elkaar tijdens de gastlessen en krijgen zo een kijkje hoe het er bij andere gezinnen aan toe gaat.

Gerrie en Aafie raden collega’s dan ook zeker aan om gastlessen te gaan verzorgen. ‘Het is belangrijk om kinderen op jonge leeftijd bewust te maken wat er allemaal kan gebeuren.’ verteld Aafie.  ‘Daarnaast is het ook enorm leuk voor jezelf om te doen.’

Als aanvulling op deze mooie gastlessen gaan ze bij Van Campen & Dijkstra in de maand juni beginnen met ‘Veilig Online Bankieren’ voor de “oudere jeugd”. Tijdens de les ‘Zo bent u internetcriminelen te slim af’ maken ze de jongere generatie bewust van de risico’s rondom internetbankieren. In samenwerking met de wijkagent voorziet Van Campen & Dijkstra ook haar oudere klanten van tips en tricks, omdat we nooit zijn uitgeleerd.

Wijzer in geldzaken

Marlies Hensen is Adviseur arbeidsvoorwaarden bij Herenvest en noemt zichzelf dan ook meer dan eens “pensioendocent”. Zo geeft Marlies regelmatig Lunch & Learns aan accountants in de regio. Ze deelt haar kennis met heel veel plezier tijdens haar werk, maar wil er ook graag zijn voor een doelgroep waarmee ze tijdens haar werk niets te maken heeft. ‘Door de geldlessen kan ik een bijdrage leveren in de financiële opvoeding van basisschoolleerlingen.’ Zegt Marlies.

Jaarlijks deelt Marlies haar enthousiasme voor financiën tijdens de Week van het geld. Tijdens deze week leert ze aan de hand van de lespakketten van Wijzer in geldzaken de leerlingen van verschillende basisschoolklassen om verstandig om te gaan met geld.

Door de geldlessen kan ik een bijdrage leveren in de financiële opvoeding van basisschoolleerlingen

Marlies geeft voornamelijk les en de bovenbouw, groep 5 en 6. De lessen gaan over de basis van geld. Wat kun je ermee? Hoe ziet het eruit? Hoe weet je dat het echt is? Op welke manieren kun je allemaal betalen? En hoe ga je hier veilig mee om? ‘Het is belangrijk dat kinderen weten hoe ‘geld’ werkt. Het is een belangrijk onderwerp waar ze later veel mee te maken krijgen, dus de basisinformatie kan er wat mij betreft niet vroeg genoeg in.’ Zegt Marlies. Hoewel het bij Marlies natuurlijk direct gaat kriebelen om een lesje pensioen te geven, benadrukt ze het belang van het leggen van een goede basis.

Zo leert Marlies tijdens haar lessen over het maken van waarde inschattingen en bespreken ze samen hoe duur dingen zijn. Uiteraard is zakgeld een belangrijk gespreksonderwerp tijdens deze lessen. Hoe veel krijgt iedereen? Zijn er regels aan verbonden? Moeten ze er klusjes voor doen? En geven ze het uit, of sparen ze het? ‘Op deze leeftijd kopiëren de kinderen van elkaar, dus opeens wil de halve klas sparen voor een eigen paard!’ vertelt Marlies.  

Ook Marlies vindt dat kennis over de basis van geld erg belangrijk is en dat deze gastlessen echt iets toevoegen aan de ontwikkeling van de kinderen. Al lijkt tijdens zo les soms de grootste interesse te liggen bij wie er als eerst het briefje van 50 euro vast mag houden, merk je ook dat het onderling gesprekken op gang brengt bij de kinderen. Zo bespreken ze bijvoorbeeld na afloop of ze liever een cadeaubon, écht geld of een cadeau krijgen voor hun verjaardag. Marlies geeft aan het jammer te vinden dat financiële opvoeding niet echt onderdeel is van de basisschooltijd en roept dan ook niet alleen collega’s op om zich in te zetten voor financiële educatie maar hoopt ook zeker ouders aan te zetten om dit, naar hun beste kunnen, onderdeel te maken van de opvoeding. ‘Jong geleerd, oud gedaan…’ voegt Marlies eraan toe.

De initiatieven op een rij

Stichting Leven en Financiën
LEF biedt 3 modules aan:

  1. hoe krijg jij je geldzaken op orde: Denk aan basisinformatie, maar ook een maandbegroting maken en spaardoelen benoemen kijken naar de haalbaarheid
  2. hoe geef jij je geld uit: koopgedrag, verleidingen en misleidingen
  3. hoe kom jij aan geld: crypto’s, geldezel zijn en risico’s

Meer weten over Stichting Leven en Financiën? Bekijk hieronder een aantal van de lesmodules of neem een kijkje op lefnet.nl.

Bank voor de Klas

Bank voor de klas verzorgd gastlessen voor basisscholen en MBO opleidingen aan de hand van de Cash Quiz. Door middel van 5 filmpjes en 10 bijbehorende vragen leren de scholieren hoe ze beter om kunnen gaan met geld.

Lees hier meer over het geven van gastlessen!

Wijzer in Geldzaken

Wijzer in geldzaken biedt vier themalessen voor basisscholieren aan, van de kleuters tot en met groep 8!

  • De wereld van het geld
  • Slim sparen en plannen
  • Een held met je geld
  • Geld, hoe kom je eraan?

Meer weten over Wijzer in geldzaken? Lees hier meer over het lesmateriaal!

Open bijlage